بررسی هیدروشیمیایی و باکتریولوژیکی منابع آب زیرزمینی محدوده بندر عسلویه تا بندرطاهری در استان بوشهر

حوضه آبریز دشت عسلویه که منطقه ویژه اقتصادی در آن قرار گرفته دارای مساحتی در حدود 285 کیلومتر مربع است، این منطقه در حاشیه خلیج فارس و در 300 کیلومتری شرق بندر بوشهر واقع شده است. جهت بررسی خصوصیات میکروبی و شیمیایی منابع آب منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس نمونه برداری در دوره های متوالی انجام گردید که جمعاً 197 نمونه از 48 ایستگاه برداشت شده است. در این بررسی از چاه ها، چشمه ها، آب انبار ها، آب شیرین کن ها و آب دریا نمونه برداری شده است. با توجه به اینکه آب شرب اهالی منطقه عمدتاً از آب شیرین کن ها تأمین می شود، علاوه بر بررسی کیفیت شیمیایی، کیفیت آب آنها از نظر میکروبی نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است. در مطالعات هیدروشیمیایی عناصر عمده (سدیم، کلر، سولفات و ...) و عناصر سنگین همچون آرسنیک (as)، کادمیوم (cd)، مس (cu)، روی (zn)، آهن (fe)، سرب (pb)، فلوئور (f)، منگنز (mn) و بر (b) مورد سنجش قرار گرفته و در بررسی میکروبی نیز آزمایش های کلی فرم ها (100mpn/)، هتروتروف ( cfu/cc )و rt-pcr انجام شد و میکروسکوپ الکترونی برای تشخیص انتروویروس ها و هپاتیت a مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس بررسی های انجام شده هدایت الکتریکی آب زیرزمینی منطقه بین 1044(چشمه بیدخون) تا 30667 و هدایت الکتریکی آب، آب شیرین کن ها بین 135 تا 803 میکروموهس بر سانتی متر متغیر است. بررسی غلظت عناصر شیمیایی آب شرب منطقه، نشان می دهد که حداقل و حداکثر غلظت عناصر عمده و سنگین به ترتیب، مربوط به پتاسیم(mg/l3/0)،کلر( mg/l5/ 276)، کادمیوم (mg/l0043/0) و بر (mg/l86 /10) می باشد. تیپ آب زیرزمینی منطقه کلروره- سدیک است و از نظر شرب اکثر نمونه ها در رده غیر قابل شرب قرار دارند. هرچند که تیپ آب، آب شیرین کن ها نیز کلروره- سدیک است، ولی از نظر شرب در رده قابل شرب قرار می گیرند. بررسی های انجام شده نشان می دهد که کیفیت آب زیرزمینی منطقه متأثر از لیتولوژی( سازند های هالیت دار و ژیپسی) و نفوذ آب شور خلیج فارس است. چون آب شور دریا بخش وسیعی از سفره آبدار ساحلی منطقه مورد مطالعه را مورد هجوم قرار داده است، نتایج بدست آمده نشان می دهد که آب شور 2 تا 35 درصد آب زیرزمینی منطقه را تشکیل می دهد. نقشه آسیب پذیری منطقه نیز نشان می دهد که آب زیرزمینی در دشت عسلویه، از نظر پتانسیل آلودگی در محدوده متوسط تا زیاد است و فقط بخش بسیار محدودی از این سفره آبدار دارای آسیب پذیری کم می باشد. نتایج آنالیز میکروبی نشان داد که دو نمونه دارای آلودگی باکتری کلی فرمی هستند و از لحاظ هتروتروف نیز مثبت بودند. بنابراین، برای تشخیص عفونت های انتروویروس و هپاتیت a تعدادی از نمونه ها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی مورد بررسی قرار گرفتند، که نتایج بدست آمده از لحاظ انتروویروس ها و هپاتیت a منفی شدند. به طور کلی، نتایج بدست آمده نشان می دهد که کیفیت آب زیرزمینی منطقه از نطر شیمیایی برای شرب مطلوب نمی باشد(به استثناء چشمه بیدخون)، ولی کیفیت آب، آّب شیرین کن ها از نظر میکروبی و شیمیایی برای شرب مناسب هستند؛ هرچند که غلظت بر (b) و سرب (pb) آب برخی از آب شیرین کن ها بیش از حد مجاز می باشد.